از مهمترین اصول در باغداری، میتوان به کوددهی زمستانه اشاره کرد. درختان مثمر و درختانی که محصول دهی دارند نیاز بالایی به کوددهی زمستانه دارند. زمستان بهترین فرصت برای تغذیه و اصلاح خاک هست که مهمترین علت آن خواب بودن ریشه های درختان در این فصل میباشد. در واقع، چالکود بهترین روش برای کوددهی زمستانه میباشد.
چالکود موجب آماده شدن کود در زیر خاک برای تغذیه درخت در اول فصل رشد آن میشود. کارآیی مصرف کود در این روش بسیار بیشتر از پخش کود به صورت سطحی است. جذب بهتر کود توسط ریشه، تهویه بهتر و نیز نفوذ بهتر آب از طریق چاله های ایجاد شده اطراف ریشه درخت از مزایای این روش هستند در روش کوددهی سطحی بخش زیادی از کود توسط ذرات سطحی خاک جذب و تثبیت می شود، در صورتیکه در روش چالکود ریشه درخت مستقیم با مواد کودی ارتباط داشته و عناصر مغذی را جذب میکند. دقت کنید که درزمان ایجاد چالکود درخت باید در خواب کامل باشد (بعد از خزان درخت تا یک ماه قبل از بیدار شدن آن).
برای چه درختانی باید چالکود در نظر گرفت؟
چالکود را برای همه درختان میتوان در نظر گرفت، اما درختانی که در سال جاری دچار زردی و نکروز شده اند و همچنین درختانی که اصولا نیاز غذایی بیشتری نسبت به سایر درختان دارند در اولویت هستند.
روش چالکود مخالفانی هم دارد که یکی از دلایلی که برای رد آن بیان میکنند، حذف شدن بخش زیادی از ریشه است. و بیان اینکه منطقهای از ریشه که قطع شده است، جایگاه مناسبی برای ورود و انتقال بیماریها و ناحیهای برای شروع پوسیدگی خواهد بود. در صورتیکه چالکود در محل مرز سایه انداز درخت انجام میشود جایی که ریشههای تغذیه کننده قرار دارند نه ریشه های نگهدارنده.
زمانی که درخت خواب است ریشه های تغذیه کننده وجود ندارند و لذا می توان با حفر چاله در محل مرز سایه انداز اقدام به کوددهی کرد و چالکود به ریشه آسیب نمیرساند زیرا حفر چاله در زمان بیدار شدن درخت به ریشه ها آسیب میرساند.
در یک ترکیب چالکود مناسب بهتر است که عنصر نیتروژن در کمترین مقدار خود و عناصر پتاسیم و فسفر درصد بیشتری را شامل شوند. زیرا میزان زیاد نیتروژن ممکن است سبب گل ریزی، میوه ریزی و حتی بیدار شدن خارج از فصل درخت در فصل زراعی بعدی شود. میتوان نیترات پتاسیم، نیترات آمونیوم، نیترات کلسیم ، سولفات آهن، سولفات روی، سولفات پتاسیم و مواد حاوی فسفر از جمله سوپرفسفات ساده و تریپل در ترکیب چالکود استفاده کرد. میزان، زمان و روش مصرف کود در کاشت محصولات مختلف، متفاوت هست.
شیوه چالکود:
چاله در نزدیکی تنه درختان ( در یک سوم قسمت انتهای سایه انداز ) حفر میشود. زیرا بیشتر ریشه های جوان و فعال در آن منطقه قرار میگیرند و ریشه های جوان و فعال توانایی بیشتری در جذب آب و عناصر غذایی نسبت به ریشه های اصلی و قطور درختان دارند. قطر چاله ها بهتر است بین ۳0 تا ۵0 سانتی متر باشد. محل چاله باید در جایی باشد که حتماً آب آبیاری آن را خیس کند.